Evlilikle ilgili kararlar, özellikle boşanma gibi evliliğin gidişatıyla ilgili alınacak kararlar her zaman zor ve yıpratıcı olmuştur. Bir de işin içinde çocuk varsa bu durum eşler için verilecek en zor kararlardan birisidir.
Bu aşamada eşlerin akıllarından “Her şeye rağmen boşanmalı mıyım yoksa çocuğum için evliliğime devam mı etmeliyim?” sorusu geçer. Akabinde ise genellikle “Mutsuzum ama çocuğum var, çocuğum için boşanmıyorum.” cümlesini duyarız.
Boşanma kararını düşünürken çocukları ve onlar üzerindeki olası etkileri de göz önüne almak önemli. Çünkü evlilik ve boşanma kararı çocuklardan bağımsız düşünülemez. Bu kararın en az eşler kadar çocuklar üzerinde de etkileri olur. Birçok çift de bu durumu öne sürerek “Eşime çocuğum için katlanıyorum.”, “Ayrılmak istiyorum ama çocuğum için boşanmıyorum.” gibi açıklamalarla mutsuz evliliklerine devam ederler.
Mutsuz evliliklere devam etmek çocuklara boşanmaktan daha az mı zarar verir?
Mutsuz ebeveynlerle mutsuz bir evliliğin içinde kalmış çocuklar, boşanmış ailelerin çocuklarından daha mı mutlu oluyor? Bu süreçte diğerleriyle birlikte sorulması gereken bazı sorular da bunlar olmalı.
Çocuklar Ebeveynlerinin İlişkisinden Nasıl Etkilenirler?
Çocuklarla ilgili düşülen en büyük hatalardan biri eğer çocuğun önünde bir şey yaşanmaz, kavga edilmezse çocukların bundan haberlerinin olmayacakları, böylece olaylardan etkilenmeyecekleri düşüncesidir. Bu tamamen yanlış ve çocukların olaylardan daha çok etkilenmelerine neden olan bir düşüncedir. Çünkü çocuklar her zaman çevresinde olan bitenin farkında olurlar. Gerginliğin nedenini bilmeseler bile ortada bir gerginlik olduğunu fark ederler ve bu gerginliği yaşarlar.
Çocuklar, özellikle küçük yaşlarda, dünyayı anne babaları üzerinden algılarlar. Bu nedenle her zaman gözleri, kulakları onlardadır. Siz çocuğunuz odaklanmış boya yapıyor zannederken o, her zaman bir yandan da sizi dinliyor olur. Bu nedenle sizdeki en ufak değişimi, olumlu ya da olumsuz duyguyu fark eder. Kendinizden yola çıkın. Çok sevdiğiniz, sizin için çok önemli birinin nasıl olduğu sizin için önemlidir. Bu nedenle buna dikkat edersiniz. O kişinin nasıl olduğunu anlamanız için de her zaman duygularını kelimelere dökmesine gerek kalmaz. Çünkü hissedersiniz, anlarsınız. Bu durum çocuklar için de geçerlidir. Kaldı ki tüm dünyası anne babası olan çocuklar için bunu fark etmek çok da zor olmaz.
Mutsuz Ebeveyn Mutsuz Çocuk
Ebeveynlerin çocuklarını düşünerek hareket etmeleri doğrudur, olması gereken de budur. Ancak eşlerin anne babalık görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmeleri için öncelikle kendilerinin sağlıklı bir ruh haline sahip olmaları gerekir. Eşler, kendilerini mutsuz oldukları, sevgisiz bir ilişkide başka mutsuz biriyle kapana kısılmış hissederken çocuklarına sevgi, güven ve huzur dolu bir yuva vermekte zorlanırlar. Zorlanmaları normaldir çünkü en başta kendileri böyle hissetmezler. Kendileri hissedemezken başkalarına böyle bir ortam nasıl sağlamak da bir bakıma imkansızdır.
Birçok araştırma, gerginliğin ve stresin hakim, anne babanın mutsuz olduğu çatışmalı evliliklerin çocuklara boşanmadan daha fazla zarar verdiğini ortaya koyar. Evlilik çatışmalarının çocukların benlik algıları üzerinde olumsuz etkileri vardır. Evliliğin anne baba üzerinde oluşturduğu mutsuzluk, depresyon, öfke gibi duygular aynı şekilde çocuklarda da görülür. Bu durum, çocukların sadece ev içerisinde mutsuz olmasına neden olmaz. Aynı zamanda çocukların sosyal ilişkilerine, okul başarısına da zarar verir. Uyum ve davranış sorunları yaşamasına neden olur.
Kavgaların, suçlamaların, hakaretlerin havada uçuştuğu bir evde özellikle küçük çocuklar bunların sorumlusu olarak kendilerini görme eğilimindedirler. Bu nedenle ebeveynlerin yaşadıkları şeyler için kendilerini suçlarlar. Bununla birlikte bazen anne babaları arasında arabulucu bazen de bir ebeveyninin koruyucusu olarak görürler kendilerini ve böyle bir role bürünürler. Böylece küçük yaşta yetişkin rolü alırlar. Bu, onların almaması gereken bir sorumluluktur.
Bütün bunlarla birlikte çocuklar ileride ailelerini kendi ebeveynlerini örnek alarak kurar, eşlerini ona göre seçerler. Kendileri nasıl bir aile ortamında büyüdüyse normal olarak onu alır ve aynı düzende bir yuva kurarlar. Bu nedenle ebeveynlerin bir yanda da çocuklarının ileride kuracakları aile düzenlerini de düşünmeleri gerekir. Çocuklarının nasıl bir evlilik yaşamalarını, eşleriyle nasıl ilişkileri olmasını istiyorlarsa ona örnek oluşturacak bir evlilik sunmaları gerekir.
Çocuğum İçin Boşanmıyorum Ama Mutsuz Evliliğime Çocuğum İçin Devam Etmeli Miyim?
Önce kendinize bu evliliği aslında ne için devam ettirdiğinizi sormalısınız. Çocuğunuz üzülmesin diye mi devam ediyorsunuz yoksa kendi korkularınız mı buna engel oluyor? Bu sorunun cevabı sizin için birçok şeyi daha anlamlı kılacaktır.
Anne babanın ayrılması çocuklar üzerinde tabii ki etkiler bırakır. Ancak çocuklar üzerinde asıl yaraları bırakan boşanma sürecinde ve sonrasında eşlerin birbirilerine karşı tutumları oluyor. Birbiriyle güç savaşına giren, çocukların etkilenmemesi için değil, kazanan olmak için çabalayan eşler nedeniyle boşanmalar çocuklar üzerinde travmatik izler bırakıyor. Boşanma sonrası çocuklarıyla ilişkilerini koparan, onlara karmaşık mesajlar veren, eski eşiyle çocukları üzerinden başka bir savaşa giren ebeveynler, asıl yarayı bırakıyorlar. Bu şekilde bakınca çocukların boşanmadan etkilenip etkilenmeleri, nasıl etkilenecekleri bir bakıma anne babaların elinde.
Eğer ne olursa olsun çocuğum için boşanmayacağım, evliliğime devam edeceğim diyorsanız evliliğiniz için bir şeyler yapın. Evliliğinizi hem kendiniz hem de çocuğunuz için daha huzurlu, güvenli ve sevgi dolu bir yuva haline getirin. Çünkü aksi takdirde çocuğunuzu da sizin gibi mutsuz bir ortamda yaşamaya devam etmiş olacak. Ancak evliliğin tekrar yuva haline gelmesi eşlerden sadece birinin tek başına yapacağı bir şey değildir. Eşlerin birlikte hareket etmesi gerekir. Bunun için birlikte çift terapistinden destek almanızda fayda var.
Psikolog Beliz EREREN
