Türk sosyal güvenlik sistemi kadınlara yönelik bir çok hakkı içerir. Bu hakların başında ise hamilelik dönemine ilişkin imtiyazlar gelir.
Sosyal güvenlik sistemine göre, hamile işçilerin ne tür hakları vardır?
1-İzin Hakkı: İş Yasası’na göre kadın işçi doğumdan önceki 8 hafta ve doğumdan sonraki 8 haftada izinli sayılır. Bu sürede ücretini almaya devam eder.
2-İzin Süresi Uzatılabilir mi: Doğum öncesi ve sonrası izinlerin uzatılmasına ilişkin bazı kriterler vardır. Örneğin Eğer ikiz veya daha fazla bebeğe hamilelik söz konusu olursa izin süresi 8 haftadan 10 haftaya çıkarılır. Yine hamile işçinin gebeliği normal gitmiyorsa, düşük yapma tehlikesi varsa ve bu durum hekim raporu ile belgeleniyorsa izin süreleri arttırılabilir.
3-Ücretsiz İzin Hakkı: Kadın işçilerin ücretli iznin yanı sıra yine doğum sebebiyle ücretsiz izin hakkı da bulunmaktadır. Eğer kadın işçi doğum izninin ardından çocuğu ile daha fazla ilgilenmek isterse, doğum izninin bitiminin ardından 6 ay daha izin kullanabilir. Ancak bu süre içinde ücret alamaz.
4-İzin Süresini Değiştirelibilir mi: Kadın işçilere sağlanan doğum öncesi ve doğum sonrası izinlerin takviminde küçük değişiklikler yapılabilir. Örneğin, hamilelik döneminde çalışmasına engel bir durum olmayacağı doktor raporu ile belgelenmesi halinde doğumdan öncesi 8 haftalık izin 3 haftaya kadar inebilir. Kalan 5 hafta ise doğumdan sonra kullanılır.
5-Çalışma Süresi Hakları: Hamile veya doğum yapmış kadın işçilerin çalışma süreleri ve şartlarına ilişkin de bir çok hakkı bulunmaktadır. Hamile işçiler hamilelik süresince ve doğumdan sonraki 6 ay boyunca gece çalıştırılamazlar. Yine hamile kadınlar veya yeni doğum yapmış kadınlar günde 7.5 saatten fazla çalıştırılamazlar.
6-Hamile İşçiye İşyerinde Sağlanan Diğer Haklar: Ücret ve çalışma saatleri dışında hamile ve doğum yapmış işçilere başka haklarda tanınmıştır. Bu hakların başında süt izni gelir. İşçi bebeğini emzirebilmek için günde 1.5 saat süt izni kullanır. Bu iznin hangi saatler arasında olacağını kendisi karar verir. Yine doğum sonrasında veya hamilelik döneminde, kadın işçiler sağlık durumlarına uygun serviste çalışmak isteyebilirler. Yani çalışma koşulları daha hafif olan servislere geçebilirler. Bu nedenle işçinin ücretinde herhangi bir değişikliğe gidilmez.
