İlkokula başlama çocuğun yaşamında önemli bir olaydır. Okul, anneden babadan ayrı olarak yeniliklerle, değişikliklerle, tersliklerle baş etmeyi yani bir tür stresle baş etmeyi ifade eder.
Çocuğun kendisi için yeni olan okul ortamına uyum sağlayabilmesi, sınıf düzenine uyması, çalışma alışkanlığını kazanması için annesinin desteğine ve teşvikine ihtiyacı vardır. Okul çocuğu, kendisindeki değişimlerin, yeni öğrendiği bilgilerin ve başarılarının izlenmesini ister, başarısızlığa uğradığında ise kendisine yardım edilmesini bekler.
Çalışan annede yeterlilik endişesi
Çalışan anneler genellikle çocuklarını ihmal ettiklerini düşünerek sürekli suçluluk duymakta, çocuğuna yeterince vakit ayıramamanın endişesini yaşamaktadır. Bir yandan hayatın içinde var olmak isteyen kadın, diğer yanda annelik kimliği. Bu iki duygu arasında çatışma yaşayan anne, üzerindeki baskıyı artırarak strese girmektedir. Anneler çocuklarını evde bırakmak konusunda suçluluk duyarlar ve bunun kısa ve uzun vadeli etkileri konusunda endişe duyarlar, çünkü bu durumun gelecekte çocuklarının gelişimini etkileyebileceği kaygısı taşırlar.
Anneler yaşadıkları bu yoğun suçluluk duygusu sebebiyle işten eve döndüklerinde çocuklarının her istediğini yapma ve onları şımartma eğilimindedirler. Oysaki anneden bir ebeveyn olarak beklenilen en önemli şey çocuğuna ilgi, şefkat vermesi, kurduğu iletişim ile ‘ben değerliyim, güvendeyim, mutluyum’ duygusunu yaşamasını sağlamasıdır. Çocuklar var olduklarına dair geri bildirim isterler. Aile içindeki etkileşim çocuğun bu gereksinimini yerine getirebilmelidir. Ayrıca çocuk emniyette olduğunu bilmeye, annesine karşı yakınlık hissetmeye ihtiyacı vardır. Bütün bunların sağlanabilmesi için de 24 saate ihtiyaç yoktur. Önemli olan annenin çocuğu ile geçirdiği zamanın niteliği, onunla kurduğu iletişimin türüdür.
Araştırmalar ne diyor?
Çalışan anneler ve çocukları üzerinde yapılan araştırmaların arasında tam bir tutarlılık olmasa da, sonuçlar annenin çalışmasının çoğu zaman çocuğu olumlu yönde etkilediği şeklindedir. Çalışan anneler çocuklarını erken yaşlarda birçok konuda cesaretlendirmekte ve yönlendirmektedirler. Bu nedenle çalışan annelerin çocukları küçük yaşta kendi kendine yeten, daha bağımsız davranan bir kişilik geliştirmekte ve çevreye uyumları daha iyi olmaktadır. Aile içinde günlük aktiviteleri planlayan, organize eden ve aileye ait görevleri üstlenen çocuk birçok konuda daha başarılı olmaktadır.
Bazı çalışmaların ana sonuçları ise:
· Annenin dışarıda çalışması çocuğun gelişimini geciktirmiyor.
· Çalışan anneler ev işleri ve boş zaman faaliyetlerine daha az zaman harcıyorlar.
· Annenin evde kalması ya da dışarıda çalışıyor olması çocuğun sosyal davranış, bilişsel yetileri ve dil gelişiminde farklılık yaratmıyor.
· Çalışan anneler izin günlerinde çocukları ile daha fazla zaman geçiriyor.
· Önemli olan annenin çocuğu ile geçirdiği sürenin kısa ya da uzun oluşu değil, çocuğu ile geçirdiği sürenin niteliğidir.
· Annenin işinden tatmin olmaması, çocuğunun bakımı ve emniyeti konusunda endişe duyması ve çalışma şartlarının çok ağır olması gibi faktörler çalışan anne ve çocuğu arasındaki etkileşimi olumsuz etkileyebilmektedir.
· İşinde mutlu olan ve çocuğunun bakımı konusunda endişe duymayan anneler iyi bir ebeveyn rolüne sahiptirler.
Çocuğumla sağlıklı iletişimi nasıl kurarım?
Çalışan anne ve çocuk arasında sağlıklı iletişim kurabilmek için; işten eve dönen anne öncelikle çocuğu ile günü konuşmalı, onu dinlemeli, onun yapmayı istediği şeyleri yapmalı ve daha sonra günlük işlerini yapmalıdır. Anne günlük işlerini yaparken çocuğun yaşına göre küçük görevler vererek birlikte geçirdikleri zamanı daha fazla artırarak anne-çocuk arasındaki bağı da kuvvetlendirmiş olur. Anne bu şekilde hem çocuğunu hem de kendini mutlu etmiş olacaktır. Anne olmak 24 saati çocuğuyla geçirmiş olmak değil çocuğa ihtiyaç duyduğunda yanında olabileceğini her zaman onu dinleyip anlayabileceğini en önemlisi ise güven duygusunu vermesidir. Önceliklerini belirleyen ve kendini buna göre planlayan anne birçok sorunu ortadan kaldırarak mutlu bir anne-çocuk ilişkisine sahip olacaktır.
Annenin çalışması durumunda babanın da anneye destek olması, annenin çalışmasından kaynaklanan boşluğu doldurmak ve çocuğunun yeni aile düzenine uyum sağlaması için çaba harcaması gerekir. Babanın da çocuğun sorumluluğunu hissetmesi, en azından annenin bu dönemi daha rahat atlatması için emek vermesi lazımdır.
