Dezavantajlı grupların başında olan kadınların çalışma hayatına başlarken karşılaştıkları sorunlardan birisi de çocuklarına bakacak aile içinden birinin olmamasıdır.
Yakın çevrede bakıcılık yapacak birinin bulunamaması durumunda ise bu hizmeti veren aracı şirketler vasıtasıyla bakıcı temin etme yoluna gitmektedirler.
Böylelikle çocuklarını hem güvenilir hem de profesyonel ellere telim ettiklerini düşünmektedirler. Ancak durum bazen bunun tam tersi şeklinde olmaktadır. Yeterince detaylı sorgulanmaması nedeniyle bilerek ya da bilmeyerek yabancı uyruklu kaçak bakıcı çalıştırma durumuna düşebilmektedirler. Bu durumun tespiti halinde aileler, bakıcı, aracı kurum idari para cezası ile karşı karşıya kalmaktadırlar.
İDARİ PARA CEZASI
Çocuğu için profesyonel bir bakıcı bulduğunu düşünen aileler Uluslararası İşgücü Kanununa göre çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştırmaları nedeni ile 10.812 TL., çalışma izni olmadan çalışan bakıcı ise yine aynı Kanuna istinaden 4.323 TL. idari para cezası ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bunun yanı sıra bu durumda olan aileler, İş Kurumu Kanunu ve Kabahatler Kanununa aykırı davranmaktan dolayı 18.000 TL ye varan idari para cezaları ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu duruma aracılık eden firmalar ise 36.000 TL’ye varan idari para cezası ile karşı karşıya kalabilmektedirler.
BAKICI TEŞVİKİ VAR
Oysa ki İş-Kur’a kayıtlı olarak iş arayan bakıcıları işe alan kişiler Yeni Nesil Teşvik indirimlerinden faydalanarak, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamını teşvik olarak almaktadırlar. Yani bu kişiler çalıştırdıkları bakıcılar için prim ödememektedirler. İlgili teşvikten yararlanmak isteyen kişilerin çalıştırdıkları bakıcıların; 1.1.2018 ile 31.12.2020 tarihleri arasında işe alınmış olmalı, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olmalı, İşe alındıkları tarihten önceki üç aylık sürede toplam 10 günden fazla 5510 sayılı Kanunun 4/a ve 4/c maddeleri ile isteğe bağlı sigorta hariç 4/b kapsamında sigortalı olmamaları gerekmektedir. Bu şartları yerine getiren kişileri bakıcı olarak alanlar 31.12.2020 tarihine kadar Sgk primi ödememektedirler.
KADIN İSTİHDAMININ ARTTIRILMASI PROJESİ
Yukarıda belirttiğimiz teşvikin yanı sıra kayıtlı istihdamın arttırılması ve sertifikalı bakıcıların istihdamının kolaylaştırılarak nitelikli bakıcıların çalışma hayatına katılmasının kolaylaştırılması adına geçtiğimiz aylarda bir proje hayata geçirilmiş olup halen devam etmektedir. Proje kapsamında 3.700 anneye ve 6.000 sertifikalı bakıcıya mali destek sağlanacak olup proje kapsamındaki iller ve bu illerde mali destekten faydalanacak annelerin sayısı ise; İstanbul 2.100, Ankara 800 ve İzmir 800’dür. Çalışan Anne Desteği’nden yararlanabilmeniz için;
En geç kesin kayıt tarihi itibariyle bir işverenin yanında hizmet akdiyle ve sigortalı olarak SGK’ya devri yapılmayan banka sandıklarına tabi olanlar hariç tüm 5510 sayılı Kanun kapsamındaki 4/a sigortalılar) tam zamanlı çalışıyor olmanız (Projeden yararlanmaya başladıkları ilk ay hariç SGK’ya her ay 30 gün prim bildirimi yapılması gerekmektedir.),
0-24 ay arası (24’üncü ay dahil) çocuğa sahip olmanız,
Ankara, İstanbul ve İzmir illerinden birinde ikamet etmeniz,
Çocuğunuzla aynı evde ikamet etmeniz (Çocukla annenin ikametgahı aynı olmalıdır),
Bir eğitimli çocuk bakıcısını tam zamanlı sigortalı olarak çalıştırıp çocuğunuzu bu bakıcıya baktırmanız,
Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre proje döneminde analık izninde olmamanız, gerekmekte olup ayrıca işe alınacak bakıcının ise MEB onaylı bakıcı sertifikasına sahip olması ve İş-Kur’a kayıtlı olması gerekmektedir. Bu proje ile sertifikalı çocuk bakıcısı istihdam eden anneler aylık 200 Avro, sertifikalı çalışan bakıcılar ise tek seferlik 100 Avro destekten faydalandırılmaktadır. Projeden faydalanmak isteyen anneler hem başvuru yapmak hem de detaylı bilgi için www. sgkegitimlibakici.org web sitesini kullanabilirler. Bu ve benzeri projeler ile hem nitelikli çalışanlar teşvik edilmekte hem de çalışma hayatına geri dönmek isteyen kadınlar teşvik edilmektedir.
MUHTASAR PRİM VE HİZMET BEYANNAMESİ
Bildiğiniz üzere Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi’nin verilmesine ilişkin tebliğ 2017 yılında yayınlanarak yürürlüğe girmiş, pilot illerde uygulanmasının ardından 01.01.2020 tarihinden itibaren tüm illerdeki mükellefler için zorunlu hale gelmişti. Ancak 09.02.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile Bursa, Eskişehir ve Konya illeri diğer pilot illere eklenerek uygulama bu illerde 01.01.2020 tarihi ile başlatılmış olup diğer illerde ise 01.03.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir. Yani muhtasar ve prim hizmet beyannamesi uygulaması tüm Türkiye’de mart ayında başlayacak olup, Mart ayına ait olan muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ilk olarak Nisan ayında verilecektir. Sosyal Güvence İçinde Kalın…
Ekrem Gülcemal
