Anne, baba ve çocuğun gelişimi ile ilgilenen diğerleri, çocukta herhangi bir davranış problemi ya da gelişim sorunu varsa bunu ‘annenin çalışmasına bağlamaktan vazgeçmelidir.
Annenin çalıştığı için vicdan azabı çekmesi ya da diğerlerinin onu suçlaması haksızlıktır. Burada suçlu / sorumlu aranmak isteniyorsa şu sorunlar üzerinde iz sürülmelidir:
– Çalışan annenin çocuğu ile ilgilenmesi ve doğumdan sonra uygun bir süre onunla kalması için ilgililer (durumla uzaktan yakından ilgili olan herkes) gerekli çabayı gösterdiler mi?
– Çocuğun bakımı, güvenliği için yeterli koşullar oluşturuldu mu?
– Anne evde olduğu sürece çocuğuna gerekli ilgiyi gösterebiliyor mu?
– Çocuğun doğumundan sonra ev ve aile koşulları çocuk ve anne açısından en uygun biçimde düzenlendi mi?
Eş ve akrabalar anneye gereksinim duyduğu her türlü desteği sağlayabildi mi?
Bu sorular artırılabilir. Çocuğun bazı psikolojik sorunlarının nedeni kalıtımsal yatkınlık olabilir. Genellikle “anne çalışmasaydı bu durum ortaya çıkmazdı” gibi bir çıkarsama yapmak doğru değildir. O halde önemli olan problemi ve nedenleri doğru ilişkilendirmek, doğru tanımlamak ve buna göre çözüm yollarını doğru saptamaktır (Yeşilyaprak, 2004: 108).
Beden ve ruh sağlığı yerinde, kişiliği sağlam bireyler yetiştirmek istiyorsak, çocukluk döneminin, insan yaşamındaki önemini ve annenin bu dönemdeki rolünü göz önünde tutarak, annesi çalışan çocukların da sorunlarını çözümlemek için toplumca önlemler almalıyız (Razon, 1995: 237).
Çalışan kadına yönelik toplumsal destek politikalarının geliştirilmesi ve yaşama geçirilmesi önemlidir. Bu konuda yapılabilecekler şöyle sıralanabilir:
– Çalışan anneler için daha esnek bir çalışma programı uygulanması ve iş yükünün belli bir süre hafifletilmesi için farklı seçenekler yaratılması.
– Çalışan kadının doğumdan sonra, iş yerinden bir yıla kadar “maaşlı” ya da en azından “yarı maaşlı” izin alabilmesi.
– Ana çocuk sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi.
– İş yerlerinde kreş, yuva, çocuk kulübü vb. bakım ve eğitim yerlerinin açılması.
– Okul öncesi eğitim kurumlarının sayı ve nitelik olarak geliştirilmesi.
– Nitelikli ve sertifikalı çocuk bakıcısı yetiştirilmesi.
