Çocuğun gelişiminde anne ve baba tutumlarının önemine işaret eden uzmanlar, çocuğa arkadaş gibi yaklaşmak yerine sınır çizilmesi gerektiğini vurguluyor.
“Çocuğunuzun arkadaşı değil, anne-babası olun” diyen uzmanlar, anne ve babanın çocuğunu iyi tanımasını, çocuğun mizaç ve kişisel özelliklerine uygun şekilde davranış modeli geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, anne-baba ve çocuk ilişkisinde denge kurmanın önemine işaret ederek sınır koymanın öğretilmesi gerektiğini söyledi, konuyla ilgili tavsiyeler sundu.
Anne ve babadan arkadaş olmaz
Çocuklarla arkadaş olmak, toplumumuzun popüler söylemlerinde yer almaktadır. Ancak toplumsal olarak zaten ebeveynlerin bir rolleri mevcutken neden bu söylemi kullanıyorlar? Toplumda modern anne-baba gibi görünme arzusunu bir kenara atarsak, diğer bir neden de iyi bir iletişim kurma çabası olarak nitelendirilebilir. Ebeveyn ve çocuk ilişkisinde sınırlar olması gerekir ama toplumsal kültürümüz sınırları duvar olarak algılamaktadır. Oysaki sınırlar çizmek, karşı tarafa saygı duymaktır. Tek taraflı bir sınır çizmeyen ebeveyn, çocuğuna saygı duyan bir ebeveyndir. Ebeveyn olmak toplumun ve ilişkinin getirdiği bir durumdur ama anne-babanın arkadaş olması toplumsal ve psikolojik bir açıklama ile desteklenemez. Çünkü anne ve babadan arkadaş olamaz. Ayrıca ebeveynler neden çocuklarının ihtiyaçlarını karşılamak için arkadaş olmak zorunda olsunlar ki? Anlayışlı anne-baba, bütüncül bir bakış açısı geliştiren anne-baba olmak varken? Çocuklarımıza karşı iyi ve onu anlayan bir ebeveyn olmak için arkadaş olmamıza gerek yok.
Çocuğunuza uygun davranış modeli geliştirin
Çocuklar ile ilişki tarzları ve kuralları sadece doğru bildikleri unsurlardan oluşmamalı, o dönemin akran ilişkileri ve çağa göre de şekillenmelidir. Aslında temel olarak önce ebeveyn çocuğunu tanımalı ve buna göre davranışlarını öznel olarak ifade etmelidir. Her bilgi ve her deneyimsel metot, her çocuğa uygun değildir. O nedenle çocuğunuzu tanımalı ve ona göre bir davranış modeli geliştirilmelidir. Örneğin, çocuğunuz ile ders çalışma ve teknolojik aletlerin kullanımına yönelik sorun yaşıyor ve bunu düzene sokmak istiyorsanız, bu bağlamda çocuğunuzun ihtiyaçlarını ve motivasyonunu göz önünde bulundurarak bir anlaşma yapmak daha doğru bir hamle olacaktır. Tamamen teknolojiden uzak olması ya da çok az vakit geçirmesini beklememek gerekmektedir. O nedenle çocuğunuzun hem çağın şartlarına ve mizaç özelliklerine göre değerlendirmek daha gerçekçi bir davranış hamlesidir.
Çocuğa çift mesaj vermiş olursunuz
Çocuğuna karşı arkadaş gibi olmaya gayret eden ve bunu doğru bulan ebeveynler, çocuklarına çift mesaj vermiş oluyorlar. Çocuğunuzun hatalarını arkadaşı gibi dinleyebilir misiniz? Ya da onun döneminin ihtiyaçlarını anlayıp ona gerçek bir arkadaşı gibi tahammül edebilir misiniz? Bu sorulara ya da belki buna yönelik birçok sorunun gerekliliklerini yapmak oldukça zor. Toplumsal ve ilişkisel rollerimiz var ve bu roller birbiri ile karıştığında iletişime yönelik çatışmalar yaşıyoruz. Bırakın ebeveynlerin arkadaş olmalarını, çocuk yetiştirme açısından düşünüldüğünde anne ve babanın rolleri konusunda bile ayrımlar vardır ve bu ayrımlar kültüre göre de değişim göstermektedir. Anne ve baba olarak çocuklarınızla ilgili kararları birlikte konuşmalı ve gerekçeleri çocuklarınıza uygun şekilde ifade etmelisiniz.
Çocuk, yaşına uygun şekilde davranmalıdır
Çocuk büyük adam-büyük kadın gibi davranıyorsa toplumumuzda bu durumu erken bir olgunluk olarak görüp pekiştiririz. Oysaki çocuklarımızın gelişimsel ve yaşamsal deneyimleri yaşlarına uygun bir şekilde ilerlemelidir. Benlikleri ve ihtiyaçlarına göre davranmaları daha sağlıklıdır. Bunu pekiştirmek, bireyi onay ihtiyacına sokmak veya onaylandığında sevileceğine yönelik kodlamalara neden olabilir. Böyle bir durum meydana geldiğinde uzmandan destek almak sürecin daha sağlıklı bir noktada ilerlemesini sağlayacaktır.
İyi ve anlayışlı ebeveyn olmak için arkadaş olmaya gerek yok
Çocuklarınıza iyi ve anlayışlı bir anne-baba olmanız için arkadaş olmanıza gerek yok. Hatta bunu bir benzetme olarak bile kullanmanıza gerek yoktur. Çocuklarınızın kendilerine has olduklarını ve kimseye benzemediklerini düşünerek onların ihtiyaçlarına göre bir davranış modeli geliştirmek daha doğru olacaktır.
Anne ve babalar bu tavsiyelere kulak verin
Sınırlar, bireylerin birbirlerine saygı ve sevgi duyduğu anlamına gelen bir noktadır. Sınırları, duvar olarak anlamamak gerekmektedir. Karşılıksız seven ebeveynler olarak toplumsal, kültürel unsurları yoğun bir şekilde dayatarak çocuklarınızı mutsuz etmeyin ve onların mizaç özelliklerine, kararlarına ve düşüncelerine saygı duyun.
