Anne baba kavgasının çocuk üzerindeki etkileri yadsınamayacak kadar fazladır. Elbette her evde her ailede tartışmalar olur fakat bunların çocuk önünde olmaması, çocuğa yansıtılmaması gerekir. Peki anne baba kavgası çocuğu nasıl etkiler?
Ebeveyenlerinin tartışmalarına maruz kalan çocukların güven duygusu zedelenir ve ilerleyen yıllarda da güvenle ilgili sorunlar yaşaması muhtemel hale gelir. Ebeveynler genelde kendileri ve çocuk arasındaki ilişkinin önemli olduğunu düşünür fakat anne-babanın birbiri ile iletişimi ve ilişki kurma biçimi de çocuk için oldukça büyük önem arz etmektedir. Çocuklar ailelerini izleyerek ve taklit ederek öğrenirler. Rol modellerinin birbirine olan öfkesi gözlemleyen çocukların sevgi, güven kavramları tartışma ve kavga kavramlarıyla bütünleşir ve bu şekilde kodlanır zihinlerine. Zihinlerinde birbiriyle ilişkilendirdikleri bu kavram ergenlik, erişkinlik dönemlerinde onlarla beraber gelir ve yalnızca romantik ilişkilerinde değil tüm insan ilişkilerinde gözlemlenebilir olumsuz davranışlar ortaya çıkmasına sebep olacaktır.
Anne Baba Kavgası Çocuğu Nasıl Etkiler
- Anne baba kavgasına maruz kalan çocuklarda gözlemlenen en önemli durumlardan bir tanesi suçluluk duygusudur. Sürekli ve çözüme ulaşamayan kavgalara maruz kalan çocuk bunun sebebinin kendisi olduğunu düşünür. Evdeki huzursuzluktan ve ebeveynleri arasındaki tartışmalardan kendisini sorumlu tutan çocuk suçluluk duygusuyla başa çıkmak zorunda kalır.
- Suçluluk duygusunun devamında stres ve anksiyete belirtileri ortaya çıkabilir. Çocuğunuzun sürekli kaygılı olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Çocukta bir süre sonra alt ıslatma, tırnak yeme, saldırganlık ortaya çıkabilir. Bu davranışlar ilerleyen yaşlarda panik bozukluk ya da kendine zarar verme davranışına varan ciddi sonuçlar doğurabilir.
- Evde anne babasının kavgasına maruz kalan çocuk problem çözme yöntemi olarak bunu benimser ve kendi hayatında da kavgaya başvurur. Okulda ufacık bir sorunda bile arkadaşlarıyla kavga etme yolunu seçebilir. Problem olmadığı durumlarda da sürekli kendini savunmak zorunda hissederek saldırgan bir tutum içinde olabilir.
- Çocuğun ilerideki aile yaşantısını belirleyen önemli faktörleren bir tanesi kendi çocukluğu ve ebeveynleriyle geçirdiği yıllardır. Bu yıllarda tartışma ve kavga ortamında bulunan çocuk, ilerleyen yıllarda kendi ailesinde aynı tutumları gösterebilir. Aslında dikkat edersek pek çoğumuzun anne babamıza çektiğimizi söylediği zamanlar olduğunu görebiliriz. Çocuklar anne babalarından izleyip öğrendiklerini taklit ederler.
- Çocuğun aile bütünlüğüne olan inancı zayıflar. Ebeveynlerinden birini kaybetme ihtimali sürekli düşündüğü konulardan biri olur. Ailesinin parçalanmasını düşünmek çocukta depresyona neden olabilir. Bu da çocuğun duygusal, sosyal ve bilişsel gelişiminin önündeki bir engel olarak karşımıza çıkar.
Çocukları Anne Baba Kavgalarının Etkilerinden Nasıl Koruruz?
- Öncelikle çocuğunuzun yanında tartışmamalısınız. Elbette eşler arasında problemler olabilir, tartışmalar yaşanabilir. Fakat bu tartışmaları çocuğunuzun olmadığı ortamlarda yapmalısınız.
- Tartışmalarınızın şiddetine dikkat etmelisiniz. Bu yalnızca çocuğunuz için değil ilişkiniz için de önemli bir madde. Tartışmalar sırasında birbirine hakaret eden, bağıran ve şiddete başvuran ebeveynlerin çocukları bu durumdan çok daha fazla etkilenmekteler. Şiddetli tartışmalar eşlerin ilişkilerini de zedeler ve birlikteliklerinde tamir edilmesi zor olan kırgınlıklara sebep olurlar.
- Çocuğunuzun kendisini suçlamasına izin vermemelisiniz. Çocuğunuz annesi ve babasının arasındaki durumdan sorumlu olmadığını bilmeli. Bunu yapmanın en güzel yöntemi çocuğunuza anne babaların bazen anlaşamadığı konular olduğunu söylemeniz olacaktır. Annesinin ve babasının onu sevdiğini, yaşanılan durumun bir konu hakkında farklı düşüncelere sahip olmalarından kaynaklı olduğunu söyleyebilirsiniz. Ama unutmayın çocuklar söylenilenlerden çok yapılanlara, yani sizin davranışlarınıza bakacaktır.
- Yukarıdaki maddeden yola çıkarak; çocuğunuzu bir kavganın konusu haline getirmemelisiniz. Çocuğunuzla ilgili anlaşamadığınız durumlarda dahi bunu çocuğunuzun duymamasına çok özen göstermelisiniz. Özellikle çocuğunuzdan bağımsız yaşanan tartışmalarda çocuğunuzla ilgili argümanları ortaya koymamalısınız. Yani “Zaten bu çocuğu da hep şımartıyorsun zaten!” gibi cümleleri tartışmanızın içinde kullanmamalısınız.
- Çocuğunuza güvenli ve sevgi dolu bir aile ortamı sunmak için yapmanız gereken şeylerden bir tanesi kesinlikle eşinizle ilişkinizi düzenlemek. Çocuklar büyük bir kavganın ortasında kalmasalar bile birbirine öfkeyle bakan ebeveynlerini gördüklerinde bir sorun olduğunu fark ederler. Bunu önlemek için ilişkinizle ilgili problemleri eşinizle makul bir şeklide çözüme ulaştırmayı denemelisiniz.
Çocuğunuzun evdeki tartışmalardan kaynaklanan duygusal veya davranışsal bir problemi olduğunu düşünüyorsanız bir uzmanla görüşmeniz faydalı olacaktır. Eşinizle ilgili çözümlenemeyen sorunlar söz konusu ise bir aile veya çift terapisine başvurabilirsiniz.
Psikolojik Danışman Gamze Nur Belek
