4857 sayılı İş Kanununa göre;
“Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye, iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi, isterse, doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır.”
Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
Raporlu olunan bu süreler için işyeri, izin günleriniz için size ödeme yapmaz fakat bu dönemdeki ücretinizin 2/3′ünü SGK size “doğum parası” ya da “analık geçici iş göremezliği” adı altında öder. Ancak çalıştığınız işyeri, kendi insiyatifinde, bu izinli olduğunuz sürede size ödeme yapmaya devam edebilir. Tabi iznin sonunda SGK’dan aldığınız doğum parasını sizden isteyecektir.(Talep etmeyen işyerleri de bulunmaktadır.)
Hamileliğin 32.haftasının gelmesiyle (yani 32+0 olduğunuz gün) kadın işçi izne ayrılma hakkını kazanır ve 32.haftasında izne ayrılmak isterse hekimi tarafından kendisine verilecek olan Doğum İzin Belgesiyle (Bu belge deRapor başlığı altındadır) izne ayrılabilir.Bu belgede Gebelik Haftası ve beklenen tahmini doğum tarihi belirtilir.
Eğer, kadın işçi doğum tarihinden 3 hafta öncesine (37+0.gün) kadar çalışmak istiyorsa ve doktoru da bunu uygun görüyorsa, 32.haftasındayken aldığı rapor bir ‘’Doğum Öncesi Çalışabilir Raporu’’ olacaktır. 37 haftayı doldurduğunda ise bu kez mutlaka ‘’İş Göremezlik Raporunu’’ alması gerekecektir.
32.haftada çıkılan izin ile 37.hafta arasındaki kalan 5 haftalık süre doğum sonrası izin hakkına eklenebilmektedir.
Çoğul gebelik yaşanıyorsa 30+0 da Doğum İzin Belgesi alınıp izne çıkılabilir. Ya da yine doktorla mutabık kalınırsa , 37+0 a kadar beklenip aradaki süre (7 Hafta) doğum sonuna eklenebilir.
Analık Sigortası Kapsamından Sigortalıya Geçici İş Göremezlik Ödeneği Ödenebilmesi İçin Yapılması Gereken İşlemler
1-İstirahatın başladığı tarihte sigortalı olması ve sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,
2-Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması
3-Bu süre içinde işyerinde çalışmamış olması,
4-Doğum olayının (canlı ya da ölü) gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
5510 sayılı Kanun 4.maddesinin 1.fıkrasının “a” bendine tabi (eski SSK) çalışan kadın aranan koşulları sağlamış olması şartıyla, SGK’dan 16 haftalık (112 günlük) süre için doğum parası alınabilir.
Doğum gerçekleşti ve hastane e-rapor sistemini kullanıyorsa, işveren raporu e-rapor sistemi üzerinden kontrol etmeli ve onaylamadır.
Eğer hastane e-rapor sistemini kullanmıyorsa, rapora dair bir üst yazı ile çalıştığınız iş yerinin insan kaynakları birimine raporu vermenizi ve onların da bu raporu SGK sistemine manuel olarak girmeleri gerekmektedir.İşçi, işverenin manuel olarak girdiği raporu ve üst yazıyı alarak bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkezi Ünitesine ya da Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne götürmelidir. İşveren tarafından manuel işlendikten sonra 20 ile 45 gün arasındaki süre zarfında doğum parası SGK tarafından bankaya gönderilmektedir.
Doğum parasının bankaya gönderilip gönderilmediği bilgisini personel www.turkiye.gov.tradresinden kendisine ait TC kimlik ve e-devlet şifresiyle sorgulayabilmektedir.Aynı zamanda işveren de e-rapor sistemi üzerinde onayladığı raporlarda detay görüntüleme yaparak ödemenin bankaya gönderilip gönderilmediğini görebilmektedir.
Doğum parasıher ayın 8 ila 14’ü arasında nüfus cüzdanıyla birlikte Ziraat Bankası’na müracaat edilerek alınabilmektedir.
Analık sigortasından sağlanan bir diğer yardım emzirme ödeneğidir. Sigortalı kadına veya Medeni Kanuna göre evli olmak şartıyla sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe verilen ödeneğin 2015 yılı için belirlenen tutarı 112,00 TL’dir.Bu tutar Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip her yıl için güncellenmektedir.
Emzirme ödeneği rapor parasına eklenerek ödemektedir. Ayrıca müracaat edilmesine gerek yoktur.
Yeni Yasa ile doğum yapan her kadına ya da doğum yapan kadının eşine, Devlet tarafından 1.çocuk için 300, 2.çocuk için 400 ve 3.çocuk için 600 tl doğum parası ödenecektir.
